Van Look Out tot betaald voetbal 1894 - 1954

 

 

1894: oprichting voetbalvereniging Look-Out in Veendam.

 

1895: Het eerste voetbalveld waarop leden van Look-Out onderling tegen een bal trappen, is tegenover uitspanning 't Vosje (nu aula begraafplaats) aan de Langeleegte op de plek waar nu de woonwijk Sorghvliet, onderdeel Scheepskwartier (om precies te zijn Grote Vaartlaan) is gelegen. Voetbalwedstrijden lopen vaak uit op ware sportfeesten en trainingen heten in deze tijd oefeningsdagen.

 

1900: Look-Out neemt voor het eerst deel aan de voetbalcompetitie, georganiseerd door de Noord-Nederlandsche Voetbalbond. Maar deze "boerenbond" gaat al snel ter ziele en de competitie dus ook. Clubs uit de regio spelen nu zogenoemde seriewedstrijden tegen elkaar.

 

1905: Look-Out en een andere Veendammer voetbalclub, Vitesse, fuseren. De fusieclub speelt verder onder de naam Look-Out.

 

1909: De geboorte van een prinses, Juliana, heeft ook gevolgen voor de voetbalsport in Veendam. De naam van Look-out wordt veranderd in PJ (Prinses Juliana) Veendam. De club treedt toe tot de twee jaar eerder opgerichte Groninger Voetbal Bond (GVB). PJ Veendam komt in de eerste oostelijke klasse uit met ploegen als WVV 2, Take Care (Scheemda), Wilhelmina (Stadskanaal) en Hermes (het latere HSC Sappemeer).

 

1910: De letters PJ worden steeds minder vaak gebruikt en al snel wordt PJ Veendam gewoon Veendam genoemd.

 

1911: Meester Jan Pieter Bloemhoff wordt lid. Hij zal, samen met Jans Schekermans, in de komende tientallen jaren een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van de voetbalclub Veendam.

 

1912: Veendam treedt toe tot de landelijke voetbalbond als derde klasser. In de gemeenteraad is kritiek op het feit dat er op zondag wordt gevoetbald.

 

1913: Veendam wordt door de bond "bij keuze" in de tweede klasse ingedeeld, ondanks verloren promotiewedstrijden.

 

1916: Er komt een noordelijke eerste klasse, waarin Veendam samen met zes andere clubs uitkomt.

 

1917: Mede-oprichter Carel Steenhuisen, inmiddels tandarts, vertrekt naar Amsterdam (Watergraafsmeer). Hij wordt benoemd tot erevoorzitter van de club.

 

1918: Ondanks verlies in degradatiewedstrijden en vier keer niet opkomen (Eerste Wereldoorlog), handhaaft de bond Veendam in de eerste klasse.

 

1919: Het "rijke" Veendam en de volksclub Jupiter uit Veendam (geen geld, wel veel leden) fuseren. Jupiter-leden slagen er niet in de naam om te dopen tot VJC (Veendam Jupiter Combinatie). Acht spelers van Jupiter komen in het eerste elftal van Veendam.

 

1930: Plaatselijke notabelen richten, op verzoek van de in Amsterdam woonachtige mede-oprichter P.B.S. Thedinga, een comité op voor een beter voetbalklimaat in Veendam. De club onderhandelt met Wim Vaal, medewerker van een tabakskantoor in Amsterdam, over een tweejarig contract als trainer. Maar Veendam kan het geld (6.000 gulden) niet opbrengen en dus blijft de vereniging verder voetballen zonder trainer.

 

1931: Veendam krijgt voor het eerst een trainer, de Poolse oorlogsvlieger Doboszinsky. Hij werkt als opzichter in de fabriek van DWM en Co in Veendam. Hij hamert op snelheid. "Es muss sein wie ein Pistolschuss," luidt zijn credo. Veendam neemt aan de Langeleegte een nieuw veld met tribune in gebruik.

 

1932: Veendam wordt voor de eerste en enige keer Noordelijk kampioen. Voor 15.000 toeschouwers wordt op de Esserberg in Groningen, de thuishaven van Be Quick, met 1-0 van rivaal Velocitas gewonnen door een doelpunt van Lude van der Werf. In de strijd om het landkampioenschap is Veendam kansloos tegen PSV, SC Enschede, Ajax en Feyenoord; twee winstpunten en een doelsaldo van 7-35. Feyenoord wordt kampioen.

 

1936: Voor de eerste en tot dusver enige keer komt een speler van Veendam uit voor het Nederlands elftal. Als invaller van Ajacied Andriessen speelt Jaap Woltjes mee tegen Nottingham Forest. De Engelsen winnen met 1-0. Samen met spelers als Kick Smit en Bep Bakhuys doet Woltjes een week later als linksbinnen mee in een wedstrijd van het Nederlands B-elftal tegen het Engelse Southend United. Hoewel de radiocommentator hem prijst, oordelen de landelijke kranten anders over het debuut van de Veendammer die een keer scoort. Na enkele centrale trainingen bedankt Woltjes voor Oranje. Zijn werk en de verre reizen dwingen hem daartoe.

 

1938: Mede-oprichter Carel Steenhuysen, die als tandarts schaker Max Euwe en radioreporter Han Hollander tot zijn patiënten mag rekenen, overlijdt op 58-jarige leeftijd.

 

1939: Veendam brengt voor het eerst een clubblad uit, de Geel-Zwarte.

 

1944: Secretaris Klaas Hartman schrijft met pijn en moeite en op clandestien papier een gedenkboek over het 50-jarig bestaan van Veendam. De competitie ligt door de oorlog voor het eerst stil.

 

1945: Het eerste elftal keert terug naar de velden bij het zwembad aan de Langeleegte. De overige elftallen blijven voorlopig spelen op de velden tegenover 't Vosje, verderop aan de Langeleegte.

 

1946: Het 50-jarig bestaan wordt nu pas gevierd.

 

1947: Op 27 maart wordt het zaterdagvoetbal bij Veendam ingevoerd. Heerenveen, met onder anderen Abe Lenstra, schrijft in Veendam historie door in de met 9-2 gewonnen wedstrijd het 100-ste doelpunt van de competitie te scoren. De Friezen breken het record van Velocitas door in totaal 108 keer te scoren in de competitie.

 

1948: Na een 3-1 nederlaag tegen Zwartemeer degradeert Veendam uit de eerste klasse. Oud-speler en trainer Jaap Woltjes vertrekt naar Emmen.

 

1949: Meester Bloemhoff stapt op en wordt benoemd tot erevoorzitter.

 

1950: De leden storten allemaal tien cent per week extra in de clubkas om voor het eerst een "echte" trainer te kunnen aanstellen. Het wordt Wim Vaal die twintig jaar eerder al in beeld was als trainer. In Exloo verliest Veendam voor 11.000 toeschouwers met 1-0 van Zwartemeer en mist daardoor het kampioenschap van de tweede klasse.

 

1952: Veendam krijgt een nieuwe trainer: oud-speler Heini Schmitter die ook speler en trainer van het Duitse Germania Leer is geweest.

 

1953: Door een 4-1 zege op Assers Boys wordt Veendam kampioen van de tweede klasse. Er volgen promotiewedstrijden. Underdog Oosterparkers wint en promoveert naar de eerste klas. Veendam verlaat het veld bij het zwembad, omdat de nieuwe velden op het sportpark De Langeleegte klaar zijn.

 

Kampioenselftal 1953
Kampioenselftal 1953